สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

    สืบเนื่องจากการที่ ส.ป.ก. ได้ดำเนินการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมโดยการจัดซื้อที่ดินเอกชนที่ถือครองเกินจำนวนที่กฎหมายกำหนด หรือการนำที่ดินของรัฐประเภทต่าง ๆ ที่มีราษฎรบุกรุกถือครองทำประโยชน์ มาจัดให้เกษตรกรได้เช่า เช่าซื้อ หรือเข้าทำประโยชน์ โดยเริ่ม ตั้งแต่ ปี พ.ศ. ๒๕๑๘ จนถึงปัจจุบัน จำนวน ๒.๓ ล้านราย เนื้อที่ ๓๓.๕ ล้านไร่ ซึ่งผลจากการตรวจสอบติดตามการทำประโยชน์พบว่า มีเกษตรกร จำนวนหนึ่งที่ทำประโยชน์ในที่ดินของ ส.ป.ก. ได้ปฏิบัติ ฝ่าฝืนกฎระเบียบที่กำหนดว่า

     ๑. ต้องทำประโยชน์ในที่ดินด้วยตนเองเต็มความสามารถและไม่นำที่ดินนั้น ทั้งหมดหรือบางส่วนไปให้บุคคลอื่นไม่ว่าจะโดยการขาย ให้เช่า หรือเข้าทำประโยชน์ หรือโดยพฤติกรรมใด ๆ ที่แสดงให้เห็นในลักษณะนั้น

     ๒. ยินยอมทำสัญญาเช่า หรือสัญญาเช่าซื้อ หรือสัญญาจัดให้โดยมีค่าชดเชยและต้องปฏิบัติตามสัญญาดังกล่าว

     ๓. ไม่เปลี่ยนแปลงสภาพที่ดิน จนเป็นเหตุให้ที่ดินเสื่อมสภาพความเหมาะสมแก่การประกอบเกษตรกรรม

     ๔. ไม่ขุดบ่อเพื่อเกษตรกรรมเกินร้อยละ ๕ ของเนื้อที่ที่ได้รับมอบ เว้นแต่ได้รับอนุญาตจากคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด (คปจ.) หรือผู้ที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดิน จังหวัดมอบหมาย

     ๕. ไม่ปลูกสร้างสิ่งปลูกสร้างใด ๆ เว้นแต่ การปลูกตามสมควรสำหรับโรงเรือน ที่อยู่อาศัย ยุ้งฉาง หรือสิ่งก่อสร้างอื่น ๆ ที่ใช้ประโยชน์ เพื่อการเกษตรของเกษตรกร หรือสถาบันเกษตรกรนั้น

     ๖. ดูแลรักษาหมุดหลักฐานของ ส.ป.ก. และหลักเขตที่ดินที่ได้รับมอบมิให้เกิดชำรุดเสียหายหรือเคลื่อนย้ายไปจากตำแหน่งเดิม

     ๗. ไม่กระทำการใด ๆ ในลักษณะที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่สิ่งก่อสร้างในโครงการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม การทำประโยชน์ ในที่ดินของเกษตรกรอื่น และสภาพแวดล้อม

     ๘. ปฏิบัติตามมติของ คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (คปก.) และ คปจ.

     ๙. ปฏิบัติตามสัญญากู้ยืมที่ทำกับ ส.ป.ก. และปฏิบัติตามพันธะกรณีที่มีอยู่กับสถาบันการเงิน หรือบุคคลที่ดำเนินงานร่วมกับ ส.ป.ก.

          และในการฝ่าฝืนกฎระเบียบที่กำหนดดังกล่าว พบว่ามีเกษตรกรบางราย (ส่วนน้อย) ได้ขายที่ดินของ ส.ป.ก. ให้กับบุคคลอื่น หรือยินยอม ให้บุคลอื่นเข้าทำประโยชน์ หรือเปลี่ยนแปลงสภาพ โดยไม่ได้รับอนุญาต ซึ่ง ส.ป.ก. ได้ดำเนินการสั่งให้เกษตรกรนั้นออกจากที่ดินที่จัดให้ และดำเนินการทางกฎหมายกับผู้ซื้อ หรือผู้เช่า โดยการฟ้องแพ่งขับไล่ออกจากที่ดินพร้อมเรียกค่าเสียหาย, และฟ้องอาญาฐานบุกรุกทำประโยชน์ ซึ่งมีอยู่บางคดีที่ศาลได้มีคำพิพากษาถึงที่สุดแล้ว และหลายคดีที่อยู่ระหว่างการพิจารณาของศาล ส.ป.ก. โดยสำนักกฎหมาย จึงได้นำคำพิพากษาที่ถึงที่สุด บางคดีมาเพื่อให้ผู้ที่สนใจได้ทราบและเข้าใจเรื่องการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมากยิ่งขึ้น

ก. คำพิพากษา   |   ข. มติ คปก. ที่เกี่ยวข้อง   |   ค. ความรู้ทางกฎหมายปกครอง