สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

ศ.ดร.นฤมล ภิญโญสินวัฒน์ รัฐมนตรีว่ากระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (รมว.กษ.) เป็นประธานการประชุมคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (คปก.) ครั้งที่ 1/2568 ในวันที่ 28 มกราคม 2568 ณ ห้องประชุมไชยยงค์ ชูชาติ ส.ป.ก. ถนนราชดำเนินนอก กรุงเทพฯ

โดยที่ประชุมอนุมัติโครงการและใช้เงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายตามโครงการสำรวจวางโครงหมุดหลักฐานแผนที่และปักหลักเขต ปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 เพื่อดำเนินการเฉพาภายในเขตที่มีพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตที่ดินให้เป็นเขตปฏิรูปที่ดิน เพื่อให้ปรากฏแนวเขตที่ดินรัฐอย่างชัดเจนในพื้นที่จริง เป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ ซึ่งเกษตรกรจะได้รับสิทธิและใช้ประโยชน์จากที่ดินดังกล่าวได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย เพื่อประโยชน์สูงสุดสำหรับเกษตรกร

นอกจากนี้ ที่ประชุมยังได้อนุมัติค่าใช้จ่ายตามโครงการก่อสร้างหอถังสูงและระบบกระจายน้ำเพื่อการเกษตรในเขตปฏิรูปที่ดิน ครั้งที่ 1/2568 (ระยะที่ 2) จำนวน 32 แห่ง รวมเป็นเงินทั้งสิ้น 40,657,890 บาท โดยมีพื้นที่ดำเนินการในเขตปฏิรูปที่ดิน 13 จังหวัด ดังนี้ ภาคเหนือ ได้แก่ พิจิตร ลำปาง ภาคกลาง ได้แก่ เพชรบุรี ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ กาฬสินธุ์ ขอนแก่น มหาสารคาม ร้อยเอ็ด เลย สกลนคร หนองบัวลำภู อำนาจเจริญ อุบลราชธานี และภาคใต้ ได้แก่ สุราษฎร์ธานี เพื่อเป็นการพัฒนาแหล่งน้ำบาดาลขึ้นมาใช้ประโยชน์ และกระจายน้ำให้เกษตรกรในพื้นที่อย่างทั่วถึง เพิ่มศักยภาพการทำการเกษตรให้แก่เกษตรกรที่ได้รับการจัดที่ดิน นำไปสู่การใช้ประโยชน์ในที่ดินได้อย่างมีประสิทธิภาพ สร้างรายได้ที่มั่นคง สามารถพึ่งพาตนเอง และมีคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น

ที่ประชุมเห็นชอบร่างประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (กษ.) เรื่อง กำหนดกิจการที่เป็นการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. .... เพื่อรองรับกรณีที่เกษตรกรผู้ได้รับมอบที่ดินจากสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) มีความประสงค์จะใช้ที่ดินบางส่วนสำหรับประกอบอาชีพเสริมไว้เป็นการเฉพาะ โดยการใช้ที่ดินดังกล่าวจะต้องไม่เกินกว่าสัดส่วนที่กำหนดเพื่อมิให้กระทบต่อการใช้ที่ดินเพื่อประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลัก

ที่ประชุมได้อนุญาตให้ใช้ที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดิน เพื่อดำเนินกิจการตามที่กำหนดในกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขในการขอและพิจารณาให้ความยินยอมหรืออนุญาตให้ใช้ประโยชน์ที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดิน พ.ศ. 2560 เพื่อดำเนินโครงการก่อสร้างทางรถไฟ สายเด่นชัย - เชียงราย - เชียงของ (ช่วงจังหวัดแพร่) จำนวน 8 แปลง เนื้อที่รวมประมาณ 17-1-69 ไร่ เพื่อดำเนินการโครงการของรัฐซึ่งเป็นประโยชน์ส่วนรวมของประเทศด้านการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมขนส่งและระบบโลจิสติกส์และอนุมัติกำหนดเขตที่ดินในท้องที่ตำบลปากู อำเภอทุ่งยางแดง และตำบลกะดุนง อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี ให้เป็นเขตปฏิรูปที่ดิน ตามโครงการจัดหาที่ดินทำกิน ให้เกษตรกรผู้ไร้ที่ดินทำกิน เนื้อที่ประมาณ 513-2-21.60 ไร่ และที่ประชุมยังได้อนุมัติกำหนดเขตที่ดินในท้องที่ตำบลแก้วฟ้า อำเภอบางซ้าย และตำบลพระยาบันลือ อำเภอลาดบัวหลวง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ให้เป็นเขตปฏิรูปที่ดิน ตามโครงการจัดที่ดินทำกิน ให้เกษตรกรผู้ไร้ที่ดินทำกิน เนื้อที่ประมาณ 127-0-09.40 ไร่ เพื่อให้ ส.ป.ก. มีอำนาจจัดซื้อที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดิน เพื่อให้ได้มาซึ่งสภาพพื้นที่ที่มีความเหมาะสมต่อการทำการเกษตร สามารถทำนาได้ตลอดทั้งปี ติดคลองชลประทาน ติดถนนสายซอย และสามารถปรับเปลี่ยนพัฒนาพื้นที่ในอนาคต

ศ.ดร.นฤมล ภิญโญสินวัฒน์ เผยว่า “จากโครงการก่อสร้างหอถังสูงและระบบกระจายน้ำเพื่อการเกษตรในเขตปฏิรูปที่ดิน 13 จังหวัด จะนำไปสู่การก่อสร้างและพัฒนาระบบกระจายน้ำบาดาลเข้าสู่แปลงเกษตรกรรม เพิ่มการใช้ประโยชน์จากแหล่งน้ำบาดาล เพื่อเป็นการบรรเทาสภาพปัญหาภัยแล้งและการขาดแคลนน้ำ และในส่วนของการกำหนดเขตที่ดิน ภายหลังเกษตรกรเข้าทำประโยชน์ ส.ป.ก. มีแผนพัฒนาและส่งเสริมอาชีพ จะมีการบูรณาการประสานความร่วมมือกับหน่วยงานต่าง ๆ ในการสนับสนุนส่งเสริมให้เกษตรกรวางแผนและทำการเกษตรที่เหมาะสม สอดคล้องกับศักยภาพ องค์ความรู้การปลูกพืชผสมผสาน ส่งเสริมการรวมกลุ่ม เกษตรกรพึ่งพาตนเองได้ และพัฒนาไปสู่การทำเกษตรแบบยั่งยืน หรือปรับเปลี่ยนเป็นการทำเกษตรแบบแปลงใหญ่ ซึ่งมีแผนการผลิตโดยเน้นการปลูกข้าวเป็นหลัก”

ขณะที่ นายเศรษฐเกียรติ กระจ่างวงษ์ เลขาธิการ ส.ป.ก. กล่าวว่า “สำหรับในส่วนของโครงการสำรวจวางโครงหมุดหลักฐานแผนที่และปักหลักเขต มีวัตถุประสงค์เพื่อจัดทำแนวเขตปฏิรูปที่ดิน โดยการปักหลักเขตโครงการปฏิรูปที่ดินและป้ายแสดงเขตโครงการปฏิรูปที่ดินที่เป็นแนวเขตชัดเจน ให้สอดคล้องกับผลการปรับปรุงแผนที่แนวเขตที่ดินของรัฐแบบบูรณาการ มาตราส่วน 1 : 4000 และพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตที่ดินให้เป็นเขตปฏิรูปที่ดิน สร้างความชัดเจนในระดับพื้นที่ ป้องกันปัญหาการบุกรุกที่ดินของรัฐ ลดปัญหาความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานของรัฐ เอกชน หรือกระทำการอันใดอันผิดไปจากระเบียบและวัตถุประสงค์ของการใช้ที่ดิน และเพื่อเป็นการพัฒนาคุณภาพชีวิตและเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกรผู้ได้รับที่ดินตามเจตนารมณ์ของกฎหมายว่าด้วยการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม รวมทั้งสอดคล้องกับบริบทและสภาพของสังคมในปัจจุบัน ที่ประชุมได้เห็นชอบร่างประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (กษ.) เรื่อง กำหนดกิจการที่เป็นการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. .... สำหรับประกอบอาชีพเสริมไว้เป็นการเฉพาะ เพื่อให้เกษตรกรอยู่ได้ อยู่ดี มีความสุข ในเขตปฏิรูปที่ดิน”